Steur: een meters lange vis met snorharen en stekels op de rug. Miljoenen jaren zwom deze mythische vis door de Nederlandse wateren. Tot in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Ineens was hij verdwenen. Ook uit de wateren van de Biesbosch.

Vorige week wandelde ik over een dijk in diezelfde Biesbosch. In 1421 werd het gebied door de Sint-Elizabethsvloed volledig overstroomd om na honderden jaren langzaam weer boven water te komen en uit te groeien tot een uniek natuurgebied met zandplaten, grienden en polders. Maar vooral ook met kronkelende riviertjes, beken en stromingen.

Steurbank, Brabantse Biesbosch (foto: René Hoeflaak),

Honderden vissoorten

Voor honderden vissoorten, waaronder de  steur, was de Biesbosch een geliefde plek. Vissen voelden zich er als een vis in het water. En als dat het geval is, geldt dat ook  voor de visser. Honderden jaren – tot diep in de vorige eeuw- was de Biesbosch dan ook een paradijs voor de visserij. Met waardevolle en ‘dure ’vissen  als de zalm, elft, fint, houting, prik, spiering en de steur.

1952

Ik schrijf in verleden tijd. Want vele vissoorten voelden zich in de vorige eeuw niet meer thuis in de Nederlandse wateren. Te smal, te vuil. En in enkele decennia verdwenen vele van de genoemde vissoorten uit de Nederlandse wateren en daarmee ook de uit de Biesbosch. En daarmee eindigde ook het tijdperk van de steur in Nederland. De laatste steur in de Biesbosch werd gezien en gevangen ( of andersom) in 1952.

Middellandweg, Hank, 23 oktober 2020 (foto: René Hoeflaak)

2012

Het was de mens die de steur deed verdwijnen uit de Nederlandse wateren. Maar het was ook de mens die de steur weer deed terugkeren. Want zestig jaar later, in 2012, sloten een aantal Nederlandse, Duitse en Franse natuurorganisaties zoals ARK Natuurontwikkeling, Wereld Natuur Fonds samen met de Sportvisserij en met steun van de Nationale Postcode Loterij, de handen ineen om de steur weer uit te zetten in het Nederlandse water. Het water was er klaar voor.  

Europese Atlantische steur

Zo gezegd, zo gedaan. Tussen mei 2012 en 2015 werden 100 jonge Europese Alantische steuren (wetenschappelijke naam:  Acipenser sturio) uitgezet in Nieuwe Maas bij Rotterdam en in de Waal bij Nijmegen. Voorzien van een zender en een rugnummer in de vin om de steuren goed te kunnen volgen.

Over de zendermeldingen, vangsten en waarnemingen en hoe het de steur nu vergaat is veel terug te lezen op de site van Sportvisserij  enSteuren.ark

Overzicht recente steurwaarnemingen (bron: http://www.steurenark.eu.)

Steurbank tussen Hank en Werkendam

Aanleiding voor de 384 voorafgaande woorden is mijn eigen steur waarneming vorige week tijdens een wandeling in de Brabantse Biesbosch. Een wandeling die mij bracht langs Nederlands eerste  steurbank. Langs de Middellandweg. Op een dijk tussen het Gat van Loopgauw , Middelste Gat van Het Zand en het Steurgat, drie waters waar de steur zich vast en zeker in vroegere tijden als een vis in het water moet hebben gevoeld.

Steurgat

Op de dijk werd in september 2015 werd een kilometer lang fietspad tussen Werkendam en Hank geopend. De opening van het fietspad markeerde ook de afronding van de dijkversterking tussen de Bergsche Maas en het Steurgat.  En mijlpaal waarbij de steur op een voetstuk werd geplaatst. Als een historische held. Want dat is de steur. Daar in de Biesbosch.

Steurgat, Brabantse Biesbosch (foto: René Hoeflaak, 23 oktober 2020)