Een klein bordje met een stukje tekst aan de rand van een polder: doorgaans een garantie voor een indrukwekkend oorlogsverhaal. Zo ook in Arkel. Daarvoor moeten we terug naar de zomer van 1943.

Harold Russell

Want op 22 juni 1943– zo las ik op het bordje van het Rivierenland Fonds- stortte een zwaar beschadigde Amerikaanse bommenwerper neer op het weiland voor mij. ’Vlak voor Gorinchem gaf piloot Harold Russell zijn bemanning opdracht het toestel per parachute te verlaten nadat het was geraakt door Duitse jachtvliegtuigen.  Het toestel maakt een draai richting Arkel en Russell verlaat het vliegtuig als laatste. Alle bemanningsleden worden door de Duitsers gevangen genomen en overleven uiteindelijk de oorlog’ aldus de tekst. Na enkele minuten turen en mijmeren over het weiland, denkend aan de Russell en zijn bommenwerper, vervolgde ik mijn wandeling.

The American Air Museum

Vandaag zocht ik verder. Want die Russell liet mij niet los deze week. Ik vond op de site van The American Air Museum zijn Duitse persoonskaart- als krijgsgevangene- en zag een foto van kinderen die jurkjes droegen gemaakt van de parachute van Russell.

Leiderschap

Ex-piloot en docent Don Russell, de kleinzoon van Harold Russel, bezocht de plek in 2014 en had twee jaar geleden plannen om studenten van de  Virginia Tech University op de fiets mee te nemen langs de plek van het ongeluk, zo las ik vandaag in een artikel in het AD uit 2018. Dit in het kader van het onderdeel ‘leiderschap’. Volgens Don liet zijn  grootvader weinig los over zijn oorlogservaringen en zijn twee jaren als krijgsgevangene.

NSB Burgemesster

Russell senior was 24 jaar jong toen zijn USAAF B-17F bommenwerper neerstortte boven Arkel en had zijn vliegtuig al brandend van Gorinchem af kunnen sturen richting het Arkelse weiland. Met een parachutesprong redde hij zijn leven en na het drinken van een glas melk en het eten van een brood bij een inwoner van Arkel, werd hij uiteindelijk door de Duitsers opgepakt.  “Arkel had een NSB-burgemeester, die veel druk uitoefende op inwoners om de piloot en andere geallieerde vliegeniers vooral niet te helpen” aldus het artikel in het AD.

Na 2 jaar krijgsgevangenschap keerde Russell terug naar Amerika en werkt hij nog jaren voor de NASA. Hij overleed enkele jaren voor de onthulling van het vliegeniersmonument in Giessenlanden in 2014.  

NB: op de site geschiedenisvanzuidholland.nl/mijn-verhaal/vliegeniersmonument-giessenlanden wordt overigens gesproken over tien bemanningsleden.