De Normandische plaats Bayeux was in de lente van 1944 de eerste bevrijde stad van Frankrijk. In Bayeux hield Generaal Charles de Gaulle zijn eerste toespraak in bevrijd gebied en verklaarde hij Bayeux tot tijdelijke hoofdstad van Frankrijk. Vorige maand bezochten we de plek van de toespraak.  

Place  du Château en warm onthaal

In de  avond van 6 juni 1944, ook wel bekend als D-Day, kwamen de eerste Britse troepen vanuit Gold Beach bij Arromanches aan bij het 16 kilometer verderop gelegen Bayeux. Omdat de Duitse troepen geen weerstand boden bleef de stad bespaard van verwoestingen en straatgevechten en werd de stad op 7 juni officieel bevrijd.

Ruim een week later, op woensdag 14 juni hield generaal Charles de Gaulle in Bayeux zijn eerste toespraak in bevrijd gebied. Op Place  du Château. Een openbaar plein in het centrum van de stad. Toen De Gaulle eerder op die dag op het balkon van het stadhuis verscheen werd hij warm onthaald en toegezongen. Het publiek riep massaal om zijn macht. Net als na de toespraak. Lees verder na de foto.

Amerikanen en zelfbestuur

Voor de Gaulle was dat een belangrijk moment. De Gaulle genoot weinig vertrouwen bij de Amerikanen en nu kon hij aan de Amerikanen laten zien dat Frankrijk klaar was voor zelfbestuur onder zijn leiding. Het succes van en het enthousiasme van de toespraak zorgde ervoor dat de Verenigde Staten Frankrijk niet onder hun bestuur plaatsten. Eind augustus 1944 werd ook Parijs bevrijd. En op 26 augustus was Parijs weer als vanouds de hoofdstad.  Lees verder na de foto  

Grondwet van Frankrijk

In januari 1946 trad De Gaulle af als regeringsleider en begon hij een nieuwe politieke partij. Op 16 juni 1946 reisde De Gaulle terug naar het nauwelijks tienduizend inwoners tellende Bayeux, Op exact dezelfde plek als zijn bevrijdingsspeech twee jaar eerder, hield hij een toespraak waarin hij de basis legde voor een nieuwe politieke beweging en waarin hij pleitte voor een andere bestuursvorm en rol van het staatshoofd. Met een parlement met twee kamers, die samen de wetgevende macht uit zouden oefenen, een rechtstreeks door het volk gekozen staatshoofd die boven de partijen staat.

In de toespraak werd de basis gelegd voor de huidige Franse staatsvorm en de nieuwe Franse Grondwet van 1958 . De toespraak wordt nog altijd gezien als een van de belangrijkste uit de loopbaan van De Gaulle en in de Franse geschiedenis. Lees verder na de foto  

Place Charles de Gaulle

Het plein werd in 1946 omgedoopt  tot Place Charles de Gaulle. Op het plein staat – verscholen tussen wat bomen- een zuil met daarop de toespraak van 14 juni 1944. Het plein heeft overigens meer weg van een park. En alleen al door haar historie een bezoek waard voor iedereen die toch in de buurt is.Lees verder na de foto  

Hieronder de toespraak, vrij vertaald – verkorte versie.

‘’We zijn allemaal samen in een van de eerste bevrijde steden, maar dit is niet het moment om met emotie te spreken. Wat het land van u -aan de achterkant van het front- verwacht, is dat u de strijd vandaag voortzet, zoals u sinds het begin van deze oorlog en sinds juni 1940 nooit bent opgehouden. Onze roep is nu, zoals altijd, een strijdkreet, omdat het pad van de strijd ook het pad van de vrijheid en het pad van de eer is.

“Dit is de stem van het moederland. We zullen oorlog blijven voeren met onze strijdkrachten te land, ter zee en in de lucht, zoals we dat vandaag doen in Italië, waar onze soldaten bedekt zijn met glorie, zoals ze dat morgen in Frankrijk zullen doen.. Met passie en met verstand, strijdend voor Frankrijk

“Jullie die onder de laars van de vijand hebben gestaan ​​en deel uitmaken van de verzetsgroepen, jullie kennen deze oorlog. Het is een bijzonder zware oorlog, deze illegale oorlog, deze oorlog zonder wapens. Ik beloof je dat we de oorlog zullen voortzetten tot de soevereiniteit van elke centimeter van het grondgebied van Frankrijk wordt hersteld, niemand zal ons daarvan weerhouden.

“We zullen samen met bondgenoten vechten, met bondgenoten als bondgenoot. En de overwinning die we zullen behalen, is de overwinning van de vrijheid en de overwinning van Frankrijk.

‘Ik zal me vragen ons volkslied, de Marseillaise, te zingen.’