Vanaf het centrum van de Iers hoofdstad Dublin ben je met de bus in een klein uurtje in Dún Laoghaire. Het plaatsje aan de Dublin Bay is vooral bekend van de veerdiensten naar Liverpool in Engeland. Maar sinds kort ook van het drie meter hoge Casement Memorial standbeeld aan de rand van de baai. Het is een eerbetoon aan Roger Casement. Een Ierse held met een indrukwekkend levensverhaal.

Het standbeeld van Roger Casement werd in september 2021 onthuld en was onderdeel van het Dún Laoghaire Baths-renovatieproject, dat de baai van het badplaatsje voorzag van modernere en vernieuwde steigers, wandelpaviljoenen, wandelpaden, loopbruggen en het standbeeld. Een fijne plek om te wandelen en uit te waaien en een aan te raden stadje om te bezoeken, zo ondervond ik zelf vorige week tijdens een stedentrip naar Dublin. Lees verder na de foto.

51 jaar

Maar nu Roger Casement zelf. Ik begin maar bij het einde van zijn 51 jaar durende leven. Een leven dat eindigt op 3 augustus 1916 als hij na een doodvonnis door een Engelse rechter wordt opgehangen in de Pentonville gevangenis in London en direct daarna wordt begraven in ongebluste kalk.

Weer 51 jaar later, in 1965, wordt zijn lichaam opgegraven en zijn stoffelijk overschot overgebracht naar Ierland voor een staatsbegrafenis op het ereveld van de Glasnevin begraafplaats in Dublin. In aanwezigheid van president de Valera.

Sandycove en Congo

Casement werd in 1864 geboren in het dorpje Sandycove, niet ver van zijn huidige standbeeld. Ierland maakte toen nog deel uit van Groot-Brittannië. Zijn moeder stierf toen Casement nog maar 9 jaar oud was. Zijn vader vier jaar later. Op 19 jarige leeftijd vertrok Casement naar Afrika om in Congo (Vrijstaat) te gaan werken voor een spoorwegtraject van de International African Association, opgericht door Koning Leopold II van België.

Nigeria

In 1892 verruilde Casement Congo voor Nigeria, toen nog een kolonie van Engeland. Daar – in dienst van The British Colonial Office begon ook zijn carrière als diplomaat. Een carrière die hem in 1900 ook weer terugbracht in Congo. In zijn rol als eerste consul van Groot- Brittannië in Congo berichtte hij de Britse regering en het parlement over misstanden, mishandelingen, dwangarbeid en onderdrukking van de Congolezen onder het bewind van de Belgische Koning. Aangemoedigd door mensenrechtenactivisten gaf het Britse Lagerhuis Casement de opdracht een officieel onderzoek in te stellen over de misstanden in Congo. Het eindverslag – Congo report- veroorzaakte veel internationale ophef. Vooral in Engeland, en België. Het rapport  leidde het einde van het dictatoriale gezag van Koning Leopold II over Congo. Casement werd in 1905 geridderd voor zijn diensten in Congo. Lees verder na de foto.

Brazilie en Peru

In 1906 vervolgde Casement zijn diplomatieke loopbaan in Brazilië en Peru. Net als in Congo legde hij ook daar misstanden bloot die hij openbaarde in een internationaal rapport. Dit keer ging het om de onmenselijk leef- en werkomstandigheden van de werknemers van het Peruaanse rubberboombedrijf Peruvian Amazon Company (PAC), dat mede werd geleid door Britse landgenoten.

Casement omschreef in zijn rapport de onderdrukking, uitbuiting, moorden, verkrachtingen en uithongering van de Putumayo-indianen door de PAC en beschuldigd de Britse bestuurders van het bedrijf van moord.  Het rapport van Casement  was een steun in de rug van actiegroepen als The Anti-Slavery and Aborigines Protection Society en leidde uiteindelijk tot het einde van het Peruaanse bedrijf en een verbetering van de leefomstandigheden van de indianen. Lees verder na de foto.

Schrijver, dichter, Ierse taal

Roger Casement was niet alleen diplomaat maar ook schrijver en dichter. Hij was lid van de Gaelic League, een organisatie die zich inzet voor behoud van de Ierse taal. In die hoedanigheid ontmoette hij vooraanstaande leiders van organisaties en politieke partijen die pleitten voor de Ierse onafhankelijkheid en afscheiding van Engeland zoals Sinn Fein. In 1905 werd hij lid van die partij. Lees verder na de foto.

In de jaren daarna keerde Casement zich steeds meer af van Engeland en profileerde hij zich steeds meer en feller als Ier en pleitbezorger van Ierse afhankelijkheid. In 1913 nam hij ontslag als diplomaat in dienst van Groot-Brittannië en trad hij toe tot de Irish Volunteers, een militaire organisatie die opkwam voor de belangen, rechten en vrijheden van Ierse burger.

Duitsland

Casement reisde voor de Irish Volunteers over de gehele wereld om geld voor wapens te werven en profileerde zich als de ambassadeur van de Ierse natie. Tijdens de Eerste Wereldoorlog verbleef hij regelmatig en lang in Duitsland voor het maken van deals voor het leveren van wapens en het trainen van Ierse krijgsgevangen voor een Iers onafhankelijkheidsleger. De Duitse wapens zijn uiteindelijk nooit in Ierland aangekomen.

In 1916 bracht een Duitse onderzeeër een door malaria gevelde en zieke Casement stiekem terug naar Ierland. Bij aankomst werd hij ontdekt door een Britse politieagent en gearresteerd op beschuldiging van hoogverraad, sabotage en spionage tegen het Britse Koninkrijk. Lees verder na de video van de Ierse vlag in Dún Laoghaire .

Homosexualiteit

Tijdens het daaropvolgende proces  tegen Casement ‘lekte’ de Britse regering fragmenten uit dagboeken van Casement waarin hij uitkwam voor zijn homoseksuele gevoelens en ervaringen, in die tijd nog strafbaar. De publieke opinie keerde zich – in het licht van de toen maatschappelijke normen en de onwettigheid van homoseksualiteit- tegen Casement en ook de steun voor een milde straf brokkelde daarmee af. Uiteindelijk werd Casement ter dood veroordeeld en op 3 augustus 1916 in het bijzijn van twee katholieke priesters opgehangen. Lees verder na de foto.

Staatsbegrafenis in 1965

Na vele verzoeken van Ierland en even zo vele afwijzingen door Groot-Brittannie werd het lichaam van Casement uiteindelijk in 1965 gerepatrieerd naar Ierland. Zijn stoffelijk overschot lag vijf dagen opgebaard in de Garrison Church in de stad Dublin en tijdens een staatsbegrafenis met volledige militaire eer herbegraven op het Republikeinse ereveld op de Glasnevin-begraafplaats in Dublin. De begrafenis werd bijgewoond door 30.000 Ieren.

Mark Richards

Zijn standbeeld werd onthuld op 14 september 2021 en is ontworpen door de beeldhouwer Mark Richards Er zijn ook maquettes van het beeld te koop.

Zie hieronder een filmpje over de plaatsing van he standbeeld