In de toeristenfolders wordt de Pettelaarse Schans in ’s Hertogenbosch, aangeprezen en vooral aangeraden als een eiland voor ontspanning, wandelen, watersporten en feesten. Hoe anders was dat vierhonderd jaar geleden.  

Het (schier)eiland De Pettelaarse Schans is een bijzondere plek, dat mag gezegd worden. De stervorm van het eiland verraadt haar geschiedenis. Namelijk die van vesting. Een rij bomen en een wandelpad rondom een grasveld markeert de contouren en de omtrek van het voormalige fort op vesting. Vooral van bovenaf goed te zien. Van het fort zelf is niets meer over, zo zag ik met eigen ogen.

Maurits van Oranje, Den Bosch onder water

De vesting werd in 1623 door de katholieke Bosschenaren gebouwd, om weerstand te bieden tegen de aanhoudende en terugkerende aanvallen van de protestantse stadhouder Maurits van Oranje (1567-1623). Om de stad te beschermen, lieten de Bosschenaren telkens de moerassen rond de stad onder water lopen. Het fort werd gebouwd in het jaar dat Maurits overleed. De Bosschenaren voorzagen meer aanvallen en zagen dat hun tactiek werkte. Het fort kreeg de naam Saint Michèl, of in goed Nederlands, Sint-Michiel.

Het waren diezelfde Bosschenaren die het fort vijftig jaar later, in het rampjaar 1672, sloopte. Dit om te verhinderen dat het fort zou worden veroverd door de Fransen onder aanvoering van Koning Lodewijk XIV.

Bevrijdingsfestival 2022 Noord-Brabant

De aanleg van de Zuiderplas, aan de rand van de voormalige vesting, was eind jaren vijftig  van de vorige eeuw aanleiding om het fort te reconstrueren met een rij bomen en een wandelpad. Een pad dat begint en eindigt bij restaurant Moeke, een voormalige boerderij uit 1880.

Komende donderdag is het bevrijdingsdag. De Brabantse editie van het bevrijdingsfestival met artiesten als Duncan Laurens en My Baby vindt plaats in de Pettelaarse Schans in Den Bosch. Waar anders?