Een kanon voor de deur, een gevangenis in de achtertuin en een eerbetoon aan een veldslag in de gevel. Ik neem je mee naar het stadhuis van Enkhuizen, in de zeventiende eeuw een van de belangrijkste steden van Europa. Dat het stadhuis doet denken aan het Koninklijk Paleis op de Dam in Amsterdam blijkt verklaarbaar. Maar daarover later meer.

Tijdreis naar zeventiende eeuw

Om binnen in het stadhuis te kijken was ik vorige week te vroeg of te laat, het is maar hoe je het bekijkt. Datzelfde gold voor de gevangenis achter het stadhuis. Of er naast. Het is maar hoe je dat bekijkt. Maar de aanblik van buitenaf, is al genoeg om je in mijn gedachten mee te nemen op een tijdreis terug naar het verleden met halte Nederland in de zeventiende eeuw.

Verdrag van Eeuwige Vrede tussen Rusland en Polen, Isaac Newton en Enkhuizen

Het stadhuis werd gebouwd in 1686, 1678 en 1688. Jaren waarin Isaac Newton, de theorie achter de zwaartekracht ‘ontdekte’  en Rusland en Polen Het Verdrag van de Eeuwige Vrede sloten. Ik bedoel maar. Het was in de bloeitijd van Enkhuizen. De stad beschikte over de grootste haringvloot van Nederland, dreef handel met alle continenten en was een van de belangrijkste Europese havensteden.

Steven Vennekool en Jacob van Campen

Architect van het stadhuis was Steven Vennecool. Of Vennekool met een K. Hij ontwierp onder meer ook het Platanenhof in Amsterdam. Zijn vader Jacob was assistent van een beroemdere Jacob. Namelijk Jacob van Campen, de architect van het voormalige stadhuis van Amsterdam, sinds 1808 bekend als Koninklijk Paleis op de Dam. Volgens velen verklaart dat mogelijk de inspiratie voor het ontwerp van het stadhuis van Enkhuizen, het meesterwerk van zoon Steven.

Het Roode Paard

Voor het stadhuis staat een kanon met de naam ´Het Roode Paard´. Het kanon is een oorlogstrofee en werd op 3 oktober 1622 door een Enkhuizer kapitein buit gemaakt op de beruchte Duinkerker Kapers, een gevreesde en goed georganiseerde piratenorganisatie die ruim honderd jaar het Kanaal en de Vlaamse kust onveilig maakte. In de gevel van het stadhuis hangt een plaquette waarop de bekende dichter Joost van den Vondel de Enkhuizer heldendaad als eerbetoon beschrijft. Lees verder na de foto’s

Iets hoger in de gevel hangt een oorkonde waarin de Graaf van Holland aan Enkhuizen Poortrecht verleent.

Stadsgevangenis

Achter het stadhuis huis staat de stadsgevangenis. Het cellencomplex was eigenlijk een tijdelijke huis van bewaring waar verdachten werden opgesloten in afwachting van hun proces en vonnis en dateert van 1612. De onderste verdiepingen zelfs van 1592. Dat het stadhuis bijna honderd jaar later voor of naast de gevangenis werd gebouwd lag eigenlijk wel voor de hand. Het stadhuis was in die  die tijd immers ook rechtbank. Lees verder na de foto’s.

Overigens staat ook voor de stadsgevangenis een rood kanon. Of die ook is buitgemaakt en op wie, is mij niet bekend. De stadsgevangenis met cellen en martelwerktuigen is van begin zomervakantie tot en met de Open Monumentendag in september geopend. Ik was dus te vroeg. Maar ook van buiten is genoeg te zien, daar rondom het stadhuis in Enkhuizen.