Eindhoven, DAF Museum; standbeeld Hub en Rie van Doorne-Reijnders. Het standbeeld is gemaakt door Martien Hendriks en onthuld in 2007 door de toenmalige minister-president J.P. Balkenende (foto: René Hoeflaak)

29 juli 2014: we gaan terug naar de vorige eeuw. Die is nog maar enkele uren begonnen als de 33-jarige Petronella Vervoort, echtgenote van hoefsmid Martinus van Doorne, in het Limburgse dorpje America het leven schenkt aan Hub. Hub is het derde kind in het gezin Van Doorne. Vader Martinus is al acht jaar overleden als de 20-jarige Hub samen met zijn jongere broer Wim een kachelsmederij en reparatiewerkplaats voor motoren begint. Hub is een echte uitvinder met een voorliefde voor transportmiddelen. In de tweede helft van de jaren twintig ontwerpt hij eerst een trapauto en vervolgens een eigen bestelauto. In 1928 start Hub in een brouwerij in de Eindhovense wijk Tongelre een machinefabriek. Een fabriek die hij later omdoopt tot producent van aanhangwagens, Van Doornes Aanhangwagenfabriek, afgekort DAF.

Vrachtwagens en variomatic

Eén van de vele DAF modellen in het DAF Museum (foto: René Hoeflaak)

Na de tweede wereldoorlog, in 1948, besluit Hub samen met zijn broer auto’s en vrachtwagens  te produceren onder de naam Van Doorne’s Automobielfabrieken. In de zomer van 1950 rolt de eerste vrachtwagen van de lopende band in de DAF automobielfabriek, zoals het bedrijf dan wordt genoemd. Er rijden al tienduizenden DAF vrachtwagens rond als in 1958 ook de eerste DAF personenauto  de DAF 600 met Variomatic versnellingsbak, het levenslicht ziet. In 1964 staat de DAF teller op een aantal van 50.000 vrachtwagens en 100.000 personenauto’s waarvan zeventig procent rondrijdt op de dan nog filevrije Nederlandse snelwegen.

Het Nederland van de zwart witte polygoonjournaal filmpjes. De DAF 44 is de eerste auto die in de grote DAF fabriek in Born wordt geproduceerd. Na de 44 serie volgen de DAF’s 55 (aantal 150.000) en 66 (100.000). Ik herinner mij nog steeds de  DAF 33 op de parkeerplaats naast het schoolplein van de lagere school. In mijn beleving stond de DAF er mijn volledige lagere schooltijd. In het bezit van een ouder, bejaard echtpaar. Schoongepoetst te wachten op een zeldzaam ritje. De verpersoonlijking van het brave en degelijke imago. Een imago met een valkuil. Want nog tijdens de productie van de 77 serie wordt de DAF personenauto-tak in 1975 overgenomen en opgeslokt door VOLVO.

DAF Museum Eindhoven: De DAF 600 met variomatic versnelling.  Het door Van Doorne ontworpen versnellingsmechanisme kent twee standen. Voor- en achteruit.  (foto: René Hoeflaak)

DAF Museum

Hub en Wim overlijden in respectievelijk 1979 en 1978. Zoon Martien neemt het stokje van Hub over. De productie van DAF trucks – vanaf de oprichting meer dan 2 miljoen- gaat echter onverminderd voort. Want hoe anders is het beeld van de DAF truck. Stoer, onverwoestbaar. Parijs-Dakar proof, universeel!!  De DAF truck wordt in 1988, 1998, 2002 en 2007 uitgeroepen tot International Truck of The Year. En dan is het juli 2014. Van het weer kunnen we niet op aan en dus stappen we in de Tongelresestraat in Eindhoven uit de bus voor een bezoek aan het DAF Museum.

Het museum is geopend in 1993 en gevestigd in een monumentaal industrieel complex. Ooit een brouwerij maar vooral ook de plek waar Hub en Wim van Doorne begonnen met hun aanhangwagens. ‘Van pienterpookje tot vrachtwagen, een museum om uren door te brengen’ aldus de flyer. Een museum met in grote lijnen boven een promenade met prototypes van wel- en niet in productie genomen DAF personenauto’s en racewagens en beneden een expositie van DAF trucks met onder meer brandweerwagens en militaire voertuigen en een onbegrensde  verzameling miniatuur modelauto’s. Ik schrijf in grote lijnen.

Want we kijken ook rond in de ‘Smidse’, de voormalige werkplaats van Hub en Wim, taveerne ‘De Valk’ met portretten van vooraanstaande DAF bestuurders, een dorpsplein met benzinepompen uit de jaren vijftig en kijken naar DAF films. Het DAF Museum is meer dan een museum over een autofabrikant. Het geeft een beeld van het ‘onschuldig en overzichtelijk’ Nederland in de jaren vijftig en zestig. In de DAFtaria overheerst bij mij een gevoel van nostalgie. De entree, de koffie, de gevulde koek, de DAFjes, de vrijwilligers, de geur. Alles in het DAF Museum roept herinneringen op aan mijn prille jeugd. Ik neem een slok koffie en tuur uit het raam van mijn klaslokaal, naar de parkeerplaats en naar de DAF 33. Grijs van kleur.

Eindhoven, 12 juli 2014: Het DAF Museum. Geopend dinsdag tot en met zondag van 10 tot 5 uur. Entree € 8,00