Medemblik, 17 april 2016: Gemaal Lely (foto: René Hoeflaak)

Nog logischer is het adres van het gemaal.In Medemblik, een historisch stadje aan de rand van het drooggelegde Wieringermeer. En aan de Zuiderzeedijk, langs het IJsselmeer. De moeite meer dan waard om komend vanaf de Afsluitdijk in de richting Amsterdam de snelweg A7 te verruilen voor de kaarsrechte N 240, lokaal bekend als de Medemblikkerweg. 

Het gemaal is nog steeds actief en in de jaren twintig ontworpen door de bekende Dirk Roosenburg (1887-1962), opa van de wellicht nog bekendere Rotterdamse  architect REM Koolhaas.

Aansprekende vormgeving

Het gemaal was rond een stokpaardje van de Bond van Architecten. Die vreesde dat de  Dienst der Zuiderzeewerken geen oog zou hebben voor fraaie kunstwerken en architectuur bij de drooglegging en inpoldering van de Zuiderzee.  De voorzitter van de bond, de Clercq,  pleitte als lid van de Zuiderzeeraad daarom voor een aansprekende vormgeving van de grote kunstwerken in het Zuiderzeeproject.

Nieuwe Zakelijkheid

Op voorspraak van de Clercq kreeg Roosenburg de opdracht om de twee gemalen van de Wieringermeerpolder te ontwerpen.  Gemaal Leenmans bij Den Oever en gemaal Lely bij Medemblik.   De eerste paal voor gemaal Lely ging in april 1928 in de grond. Nog geen twee jaar later werd Lely in werking gesteld.  Volgens kenners is het gemaal een voorbeeld van de Nieuwe Zakelijkheid, een moderne en populaire architectuurvorm uit de jaren tien en twintig van de vorige eeuw. Cornelis Lely, de naamgever overleed tijdens de bouwperiode.

De Bond van Architecten hebben hun zin gekregen en hadden gelijk. Gelukkig maar. Afgelopen zondag zag ik het met eigen ogen. Aansprekend is Gemaal Lely zeker. Ook nog bijna een eeuw later.