By René Hoeflaak on 31 januari 2020 ( Plaats een reactie )

(Sam) Houston

Standbeelden leveren altijd wel verhalen op. Niet alleen over de persoon in kwestie. Maar vaak ook over de stad of het land waar het standbeeld op zijn sokkel staat. Daarom schrijf ik er graag over. Ook onder standbeelden is er altijd een baas boven baas. Zoals die enkeling bij wie de verering niet ophoudt met een standbeeld. En naar wie ook een stad, gebied, zee of zelfs land wordt genoemd. Zoals Cornelis Lely, Abel Tasman, Willem Barentsz, George Washington, James Cook of de hoofdpersoon van deze blog: Sam Houston.

Samuel Houston

Negen maanden geleden stond ik in de Amerikaanse staat Texas in Hermann Park, een stadspark in de miljoenenstad Houston, voor het opvallende en niet te missen standbeeld van Sam(uel) Houston. Maar wie is toch de man naar wie een van de grootste steden van de Verenigde Staten is vernoemd en door diezelfde stad wordt vereerd met zo mogelijk het grootste standbeeld van de stad en wellicht Texas?

Mexico

Voor het antwoord daarop neem ik je graag ruim twee eeuwen mee terug in de tijd. Voordat je overigens verder leest; ga er goed voor zitten want het turbulente leven van Sam Houston is onmogelijk in enkele regels samen te vatten. Hoe dan ook, mijn antwoord op de vraag waarom de stad Houston is vernoemd naar Sam Houston begint zo rond 1810. Als in de Spaanse kolonie Mexico een lange en slepende onafhankelijkheidstrijd losbarst waarin Mexico zich tracht los te maken van Spanje.

Sam Houston was toen nog maar amper 17 jaar en weggelopen van zijn ouderlijk huis in de staat Tennessee, ver van het oorlogsgeweld in Mexico en Texas, een van de republieken van Mexico. Hij vertrok in zuidwestelijke richting en woonde enkele jaren bij een stam van de Cree indianenen, onder leiding van Ahuludegi. De indianenleider werd ook Sam Houston’s adoptievader en gaf Sam de indianennaam ‘Colonneh’ (De Raaf). Sam leerde er de Indiaanse Cree taal.

Leraar in Blount County

In 1812 keerde Sam Houston op 19-jarige leeftijd terug naar Tennessee en ging hij aan de slag als leraar in Blount County. Dat was echter van korte duur. Want in hetzelfde jaar brak een nieuwe oorlog uit tussen de jonge Verenigde (toen nog 24) Staten en Engeland en sloot Houston zich vrijwillig aan bij het Amerikaanse leger. In een oorlog waarbij het Amerikaanse leger niet alleen vocht tegen de Engelsen maar ook tegen de Creek Indianen, die de oorlog tussen de Amerikanen en de Engelsen aangrepen om in opstand te komen tegen de Amerikaanse onderdrukking.

Houston maakte snel carrière in het Amerikaanse leger. In enkele maanden tijd klom hij op tot de rang van Luitenant. Maar het oorlogsgeweld had ook zijn keerzijde. Indianenzoon Houston werd in 1814 door nota bene een indianenpijl geraakt in zijn lies en raakte kort na zijn herstel opnieuw gewond door kogels in zijn schouder en arm. In een veteranenhospitaal in New Orleans herstelde Houston volledig van zijn verwondingen.

Gouverneur Tennessee

Na zijn verblijf in het hospitaal begon Sam Houston aan een rechtenstudie. In 1818 werd de 25-jarige Houston Officier van Justitie in Nashville en startte een bliksemcarrière in de politiek. Vanaf 1822 vertegenwoordigde hij de staat Tennessee in het Huis van Afgevaardigden. Vijf jaar later werd Houston benoemd tot Gouverneur van de staat Tennessee. Toen zijn vrouw Eliza Ellen hem drie maanden na hun huwelijk verliet en zij hem publiekelijk beschuldigde van drankmisbruik trok Houston zich terug uit de verkiezingsstrijd voor een 2^e ambtstermijn als gouverneur van Tennessee.

Vechtpartij in Washington

´Never a dull moment´ . Want nog geen jaar later beschuldigde Houston een aantal agenten van fraude tegenover de Cherokee Indianen. Toen een aantal politici in Washington hem beschuldigde van valse bedoelingen reisde Houston naar Washington om ´verhaal´ te halen. Dit draaide uit op een gevecht tussen Houston en de politici, waarbij een van hen een pistool trok die weigerde. De vechtpartij kwam Houston op een veroordeling van een boete van $ 500,00 te staan. Voor Sam Houston waren de scheiding, de roddels over zijn privé leven, de vechtpartij en de veroordeling aanleiding op de Verenigde Staten te verlaten. Kort na de rechtszaak vertrok hij naar de -toen nog- Mexicaanse republiek Texas. Zonder en gescheiden van zijn 2^e echtgenote Tiana, een Cherokee Indiaanse vrouw. Die weigerde mee te gaan.

Drang naar Texaanse autonomie

Dat brengt ons weer terug naar de eerdergenoemd bloedige onafhankelijkheidsstrijd in Mexico, tweeduizend kilometer verderop. Die was inmiddels afgelopen. Mexico was vanaf 1821 onafhankelijk.

De onafhankelijkheid van Mexico wakkerde ook Texas’ aloude drang naar autonomie aan. Wat volgde was een vijftien jaar durende periode in met spanningen, oorlog, opstanden en veldslagen waarin de Texaanse onafhankelijkheid en afscheiding van Mexico voortdurend lonkte. In 1832 riepen de – nog altijd niet onafhankelijke- Texanen (lees: vooral Amerikanen die de laatste jaren naar Texas waren getrokken om ‘rijke’ landbouwgronden op te kopen) de hulp in van de kersverse Texaan Sam Houston.

San Jacinto

En zo werd de nog maar 39-jarige Houston in 1832 de ´verlosser´ van Texas. Om een voorlopige regering te vormen en het leger te reorganiseren. Kortom; om Texas naar de uiteindelijke onafhankelijkheid te leiden. Met succes. In 1835 leidde Houston het Texaanse leger naar de beslissende overwinning in de slag bij San Jacinto. Een overwinning die Sam Houston de status van nationale volksheld opleverde en Texas in 1836 de onafhankelijkheid, ingeklemd tussen de buurlanden Mexico en Amerika. Een onafhankelijkheid die overigens door slechts een handje vol andere landen, waaronder Nederland en België, werd erkend.

President van Texas

Een status die hem ook de overwinning van de eerste Texaanse presidentsverkiezingen opleverde. En zo werd Sam Houston in 1836 uitgeroepen tot eerste officiële president van het onafhankelijke Texas. Een onafhankelijkheid die slechts negen jaar duurde en waarin Houston twee keer President van Texas was. Van 1836 tot 1838 en 1841 tot 1844.

Maar daarmee is het verhaal van Sam Houston nog lang niet af. Integendeel. Want Houston was niet alleen de man die Texas de onafhankelijkheid bracht. Tien jaar later was hij ook de man die Texas diezelfde onafhankelijkheid nam. En ook in dit geval wist hij hierin de Texanen voor zich te winnen.

Behoeden voor een oorlog

Onder aanvoering van en overtuigd door Houston – inmiddels voor de 3^e keer getrouwd- kozen de Texanen in 1845 in een referendum zelf voor een ‘vrijwillige’ annexatie door de Verenigde Staten als 28^e staat. Een in de ogen van Houston en zijn medestanders noodzakelijke stap. Om Texas te behoeden voor zowel een nieuwe dreigende oorlog met Mexico als een dreigende binnenlands conflict tussen de ‘rechtse’ Nationalisten onder leiding van Mirabeau B. Lamar die de indianen uit Texas wilde verdrijven en de ‘linkse’ Unionisten onder aanvoering van Houston, die vreedzaam wilde samenleven met de Indianen en de slavernij wilde afschaffen.

Gouverneur Texas

Na de aansluiting van Texas bij de Verenigde Staten vertegenwoordigde Houston Texas, als kersverse 28^e staat van de Amerika, in de senaat. Houston is daarmee een van de drie personen die zowel gouverneur als senator zijn geweest voor twee verschillende staten. De laatste was Mitt Romney in 2018 (senator namens Utah, eerder gouverneur in Massachusetts).

Kansas-Nebraska Act

Houston was in 1854 in tegenstelling tot zijn medepartijgenoten van de Democratische Partij fel tegenstander van de aanname van de Kansas-Nebraska Act. Een wet die slavernij in bepaalde gebieden weer toestond. De aanname van de wet was een historisch moment in de Amerikaanse geschiedenis en verhoogde de tweedeling en de spanningen in de Amerikaanse samenleving. Een tweedeling die later tot een burgeroorlog zou leiden. Houston’s verzet tegen de wet betekende ook zijn vertrek uit de Democratische Partij.

Anti Texit

In december 1859 werd Houston voor het eerst gekozen als gouverneur van Texas. In een periode waarin de Verenigde Staten dreigde uiteen te vallen en een burgeroorlog een kwestie van tijd was. Een aantal Zuidelijke Staten dreigde zich als Confederatie af te scheiden van de Verenigde Staten als Abraham Lincoln in 1860 de verkiezingen zou winnen. Houston riep de Texaanse bevolking en politici op het hoofd koel te houden en Texas niet af te laten scheiden van de Verenigde Staten. Tevergeefs. Op 1 februari 1861 stemde een coalitie van een aantal Texaanse partijen en politici voor een Texaanse versie van de Brexit. Texas scheidde zich af van de Verenigde Staten en trad toe tot de Confederatie van Zuidelijke Staten.

Sam Houston erkende de afscheiding van Texas niet en weigerde een eed van loyaliteit aan de Confederatie af te leggen waarop Houston werd afgezet. Houston weigerde vrijwillig af te treden bood geen verzet toen zijn opvolger Edward Clark zijn plaats kwam innemen.

Overlijden

Na zijn aftreden in 1861 trok Sam Houston zich terug uit de politiek en het openbare leven. Hij overleed op 70-jarige leeftijd op 26 juli 1863 in Huntsville, 65 kilometer ten noorden van de stad. Ook daar staat een standbeeld van Houston, maar liefst 20 meter hoog, langs de Interstate 45 snelweg.

Het 6 meter hoge standbeeld in de stad Houston werd onthuld in 1925 en ontworpen door de Italiaans-Amerikaanse beeldhouwer Enrico Cerracchio.

Broers Allen

De stad Houston is een relatief jonge stad en is in 1836 ontstaan nadat twee New Yorkse projectontwikkelaars, de broers Allen, in Galveston Bay lege stukken land opkochten om er een stad te bouwen. Ze waren aanhangers van Sam Houston en noemde de te bouwen stad vanaf begin af aan als eerbetoon Houston. En zo stond ik 165 jaar later in Houston voor het standbeeld van Sam Houston. Een legende.

NB: lees hier mijn andere verhalen over en vanuit de Verenigde Staten op mijn blog