27 januari 2018, Dwingeloo: familiegraf Van Holthe (foto: René Hoeflaak)

1 maart 2018: eind januari wandelde ik langs de bosranden rondom het Drentse Dwingeloo. Dwingeloo is vooral bekend van het Planetron, de grootste telescoop van Nederland die je meeneemt naar onbekende werelden en planeten.  Maar wie nog scherper kijkt, ziet in de bossen rondom Dwingeloo ook de donkere sporen van de Nederlandse geschiedenis.

Pieter Adam van Holthe

Zo ‘trof’ ik achter een hek in bosgebied Westeinde, zo’n kleine 5 kilometer van het centrum van Dwingeloo, een familiegraf van de familie Westra van Holthe met onder meer het graf van Pieter Adam van Holthe..

Van Holthe handelde in hout, bouwmaterialen en onroerend goed. Een echte Drentse bouw- en houtbaron dus. In 1812 volgde Van Holthe zijn broer op als burgemeester van Dwingeloo. Een functie die hij 40 jaar lang zou vervullen. Daarnaast was hij 33 jaar lang lid van de Provinciale Staten van Drenthe.

Plantage Peperpot 

Van Holthe zou ook eigenaar zijn geweest van een tweetal plantages in Suriname zoals Plantage Peperpot, gelegen aan de Suriname rivier en een van de oudste koffie- en tabaksplantages van Suriname. Van Holthe overleed in 1854, negen jaar voor de afschaffing van de slavernij. Zakenman, politicus, burgemeester en eigenaar van een slavenplantage. Dat voelt meer dan ongemakkelijk. Pijnlijk is een beter woord.

27 januari 2018: familiegraf familie van Holthe, landgoed Westeinde bij Dwingeloo (foto: René Hoeflaak)

Israelitische begraafplaats

Een half uurtje wandelen verderop, tegenover het Planetron, sta ik stil bij de Israëlitische begraafplaats. De begraafplaats herinnert aan de aanwezigheid van de Joodse gemeenschap in Dwingeloo.  Rond 1870 telde de Dwingeloose Joodse gemeenschap bijna tachtig inwoners.

Tachtig jaar later was van die gemeenschap niets meer over. Vrijwel alle leden werden tijdens de Duitse bezetting gedeporteerd vanuit Dwingeloo en kwamen om in concentratiekampen. In 1950 werd de Joodse gemeenschap van Dwingeloo officieel opgeheven.

Ik wandel verder richting de Bospup. Langzaam wordt het donker in Dwingeloo.

27 januari 2018: Dwingeloo, Israëlitische begraafplaats (foto: René Hoeflaak)