Markt, Geertruidenberg, vanochtend. Op de achtergrond de Amercentrale (foto: René Hoeflaak)

De ANWB Berg en Donkroute van Geertruidenberg naar Raamsdonk en terug is niet de meest afwisselende en zeker geen indrukwekkende wandeling. Tenminste als het gaat om  fraaie vergezichten, natuurschoon, groene paden, grasdijken of bossen. Bijna op het saaie af. Zeker op een donkere en bewolkte dag als vandaag. De wandeling vertelt echter wel veel over onze Vaderlandsche Geschiedenis. Geertruidenberg (21.000 inwoners) en omgeving kent immers een roerige historie. De stad was eeuwenlang een belangrijke grensstad tussen graafschap Holland en Noord-Brabant. In 1213 kreeg de stad al stadsrechten en was daarmee één van de eerste steden, zo niet de eerste, van Nederland. De Spanjaarden kochten de stad van de Engelsen in 1589 om vier jaar later weer heroverd te worden door Prins Maurits. Marktplaats, maar dan anders. Het geschiedenisboek van vanmiddag slaan we open bij de synagoge aan de Brandestraat uit 1874. In de negentiende Eeuw telde Brabant veertien synagoges. De synagoge in Geertruidenberg sloot haar deuren in 1946. Achter de synagoge staat de Geertruidkerk. De bouw van kerk begon in 1315 en was uiteindelijk pas helemaal af in 1539. Dat lag niet aan de aannemer. Spanjaarden, Fransen en Dordtenaren beschadigden of verbrandden in die eeuwen de kerk in aanbouw tijdens diverse oorlogen en twisten en zorgden dus voor de nodige vertraging.

De Geertruidkerk in Geertruidenberg (foto: René Hoeflaak)

Bij de brug langs de voormalige Donge Spoorbrug steken we de Donge over naar Raamsdonkveer. De Donge geldt in de volksmond als scheidslijn tussen twee Brabantse dialecten. De ruine van de voormalige spoorbrug kan wel een opknapbeurt gebruiken een biedt vanmiddag huisvesting aan enkele aalscholvers. De spoorbrug werd in 1944 door de Duitsers gedeeltelijk opgeblazen en de ruines zijn bij de selectie van de Noord-Brabantse Rijksmonumenten over het hoofd gezien. Dit tot onvrede van bewoners van het omliggende nieuwbouwproject die klagen over het verval van de brug en de aansluitende oevers en actiegroepen die ijveren voor een verlate toekenning als Rijksmonument.

De Donge Spoorbrug, tussen Raamsdonkveer en Geertruidenberg (foto: René Hoeflaak)

De wandeling door Raamsdonkveer zelf wordt eigenlijk pas interessant als we de stad verlaten bij de Watertoren uit 1925. Deze 43 meter hoge toren is wel benoemd tot Rijksmonument. Even later wandelen we door verlaten en spookachtige  buurtschappen Het Broek (Lange Broekstraat, Korte Broekstraat) en De Bergen.

Geen korte broekenweer, vanmiddag in het Brabantse buurtschap De Broek(foto: René Hoeflaak)

Maar dan komen we in Raamsdonk. De Rooms Katholieke St. Bavokerk uit 1886 staat in de steigers. In de naastgelegen St. Leoschool uit 1926 (ook een Rijksmonument) vinden we nu judovereging NINTAI. De St. Bavokerk is Rooms Katholieke tegenhanger van de Lambertuskerk, aan de andere kant van de A59. De Lambertuskerk uit 1275!!! weerstond branden, blikseminslagen, overstromingen en godsdienstwisselingen. In 1609 verruilde de kerk het Rooms Katholieke voor het Protestante kerk geloof. De St. Elizabethsvloed in 1421 zorgde ervoor dat de kerk op afstand van het dorp Raamsdonk kwam te staan. Op 30 en 31 oktober 1944 vochten de geallieerden in de omgeving van de kerk met de Duitsers waarbij 104 soldaten sneuvelden. Gevechten van man tot man en tank tegen tank.  De grens van bevrijd en bezet Nederland liep in 1944 dwars door Raamsdonk en Geertruidenberg. Op het grasperk voor de Lambertuskerk staat een gedenksteen van Luitenant Bobby McColl. Hij sneuvelde toen hij de kerk in wilde vluchten.

De ingang van de Lambertuskerk in Raamsdonk (foto: René Hoeflaak)

De gedenksteen van Luitenant McColl bij de Lambertuskerk (foto: René Hoeflaak)

Via de Keizersdijk koersen we weer richting Geertruidenberg. De Keizersdijk maakt een deprimerende indruk. Zeker met dit weer. Het heeft iets weg van een straat ergens in Wallonië. Hoe anders is de aanblik van de Wim Letschertbrug uit 2007, een stukje verder. De brug over de Donge is ontworpen door het Ingenieursbureau Gemeentewerken Rotterdam en dat is te zien. Geertruidenberg heeft haar eigen Zwaan die het verbindt met Raamsdonkveer. En zo overbruggen we in drie uur achthonderd jaar. Zie ook; www.geertruidenberg.nl