November 2015: hemelsbreed 115 kilometer van elkaar. Breda en Zutphen. Steden met een woelige en bloedige historie, oude stadsrechten en dus met stadspoorten  en stadsmuren.  Zoals de Tolbrugpoort in Breda en de Berkelpoort in Zutphen.  Beide poorten dateren van rond 1330. Als onderdeel van de stadsmuren die de steden moesten beschermen tegen vijandige aanvallen en belegeringen van onder meer Vikingen, Fransen en Spanjaarden.

Breda, 20 november 2015: Tolbrugpoort (foto: René Hoeflaak)

Eind november – bijna 700 jaar later- kruisten beide torens  mijn pad. Of andersom.  Acht dagen na elkaar. Om uiteenlopende reden. Maar dat maakt voor de torens niet uit. Voor mij overigens ook niet. En voor dit verhaal al helemaal niet. Breda en Zutphen telden samen tien oude stadspoorten. Breda acht, Zutphen twee.  Zoals de Tolbrugpoort in Breda en de Berkelpoort in Zutphen.

Vrede van Breda

De bouwstenen voor de Tolbrugpoort werden in 1332 en 1333 vanuit  Antwerpen via de rivier de Mark in Breda aangevoerd. In diezelfde periode startte op een baksteenworp afstand ook de bouw van het Kasteel van Breda. Het Kasteel waarin 300 jaar later de  Tweede Engels-Nederlandse oorlog eindigde met het sluiten van Vrede van Breda waarin Nederland en Engeland New York en Suriname met elkaar ruilden.

Zutphen, 28 november 2015: ruïne van de Berkelpoort (foto: René Hoeflaak)

De bakstenen van Zutphen , in de veertiende eeuw hoofdstad van het gelijknamige Graafschap Zutphen, werden in die periode met subsidie aangekocht. Dit als passende maatregel om vernietigende stadsbranden het hoofd te bieden. Of de bakstenen van de Berkelpoort ook gesubsidieerd zijn is mij niet bekend maar het zou zo maar kunnen. De poort verbond het oude Zutphen met het nieuwe Zutphen (Nieuwstad).

Gele Helmbloem

Vanaf komende zomer is de ruïne van de Berkelpoort toegankelijk voor publiek, zo meldde Omroep Gelderland in oktober. Via een trap en met balustrades en onder begeleiding van een gids. Om de Gele Helmbloem te beschermen. Want de Berkelpoort is een bloeiparadijs voor de beschermde Gele Helmbloem. Altijd al zo geweest.

Zutphen, 28 november 2015: Berkelpoort (foto: René Hoeflaak)