Halifax monument met propeller aan de rand van de Oranjepolder. in Hank, gemeente Werkendam.  (foto: René Hoeflaak)

De komende nacht is het zeventig jaar geleden dat 432 bommenwerpers van het Bomber Command van de Royal Air Force (R.A.F.) opstegen vanaf luchtbasis Breighton bij Yorkshire in Groot-Brittannië voor een aanval op vijandelijk grondgebied. Doel en bestemming was het bombarderen van een spoorwegemplacement en een rangeerterrein bij het Duitse Aken. Dit als onderdeel van een tactisch plan in aanloop naar de landings- en bevrijdingsoperatie in Normandië, twee weken later. Op de terugweg van Duitsland naar Engeland ondervinden de Engelsen boven Nederland onverwacht veel tegenstand van Duitsers. Tijdens een luchtgevecht boven Werkendam raakt een bommenwerp van het type Halifax LV 905 in brand en stort neer in de Oranjepolder bij Hank. Van de zeven bemanningsleden, worden twee lichamen teruggevonden. Alleen sergeant George Butler wordt geïdentificeerd. Van de overige vijf lichamen ontbreekt ieder spoor. Men vermoedt dat het vliegtuigwrak met de vijf lichamen door de Werkendamse klei zijn opgezogen.

Steen met de namen van de zeven bemanningsleden op het Hailfax monument (foto: René Hoeflaak)

Berging Halifax

Vijfenvijftig jaar lang blijft het vervolgens stil. Dan ontstaan bij een geschiedenisvereniging in Hank het idee voor een herdenkingsbord en een berging. De Stichting Berging Haliifax wordt opgericht en in juni 2004 geeft de gemeenteraad van Werkendam haar definitieve toestemming voor de berging van de lichamen. Familieleden van de omgekomen bemanningsleden worden opgespoord. De bergingsoperatie in september 2005 in de Oranjepolder slaagt. Stoffelijke resten van de vijf vermiste bemanningsleden worden gevonden in de wrakstukken van het vliegtuig. De zeven bemanningsleden waren ervaren ‘vrijwilligers’ uit Engeland, Rhodesië en Canada en zijn kort na de berging en identificatie in 2005 ceremonieel herbegraven op een Militaire begraafplaats in Nijmegen. Het gaat hier om: de 21-jarige Eric B. Wilson, bijgenaamd “Tug” , Sydney C. Peterson (21 jaar), Norman Alan Marston DFC (24), Joe Henderson (33), William John White (22), Joseph T. Lloyd LeBlanc (29) en George H. Butler (21). ‘Tijdens zijn laatste verlof was hij een beetje vreemd,  hij had een voorgevoel. Op maandag 22 mei vertrok hij naar de basis en op donderdag ontving de familie een telegram, “Missing Presumed Killed”, aldus de schoonzus van Butler op de website van de Stichting Halifax. Eerder deze maand wandelde ik door de polders van Hank en passeerde ik aan de rand van de Oranjepolder het Halifax monument. Een moment en plek om bij stil te staan. Het was een dag na bevrijdingsdag.

In juni 2008 werd het Halifax monument beklad tot verdriet en afschuw van de inwoners van Hank en omgeving. Na een dag was het monument weer hersteld. Hank heeft sinds enkele jaren ook een Halifaxstraat (foto: René Hoeflaak)