Kruger & Van Rees. Klinkt als een notariskantoor. Of als een werving- en selectiebureau. Toch weet ik bijna zeker dat beide heren elkaar nooit hebben ontmoet. Paul Kruger heeft waarschijnlijk  nooit van Jacob (Koos) van Rees gehoord. Andersom wel. Dat kan haast niet anders. Voor het waarom van één blogpost over Kruger en Van Rees moeten we naar de Hoge Naarderweg in Hilversum. Deze zomer wandel ik bijna maandelijks door het Hilversumse Mediapark naar deze straat. Op weg naar mijn verborgen talenten en wensen. Die vind ik in een villa aan de Hoge Naarderweg 46.

Hilversum, Hoge Naarderweg 46; Paul Krugerhuis (foto: René Hoeflaak)

Deze villa staat ook bekend als het Paul Krugerhuis. Want de boerenleider, vrijheidsstrijder en voormalig President van de Zuid-Afrikaanse Republiek ‘woonde’ enkele maanden van zijn laatste levensjaar, van mei tot oktober 1903 in deze Hilversumse villa. Twee jaar daarvoor herstelde Paul Kruger (1825)  in een andere Hilversumse villa van een longonsteking, opgelopen tijdens zijn eerste bezoek aan Nederland. Kruger stond bekend als kettingroker. Dat schrijf ik met een bedoeling. Want nog geen honderd meter van de voormalige woning van Kruger staat een gedenkbank met een portret van Dr. Jacob van Rees (1854-1928), vooraanstaand en fanatiek tabak- en drankbestrijder. De afkeer van drank zat Koos- zo werd hij genoemd- in de genen. De oom van Van Rees was voorzitter van de Nederlandsche Vereniging tot Afschaffing van Sterken Drank.

Juni 2012; Hilversum; Bankmonument/gedenkbank van Jacob van Rees aan de Hoge Naarderweg (foto: René Hoeflaak)

Van Rees hield niet van half werk. In 1892 trad hij toe tot de Nederlandsche Onderwijzers Propaganda Club voor Drankbestrijding. In 1897 werd hij voorzitter van  de Algemeene Nederlandsche Geheelonthoudersbond (ANGOB). Verder stichtte hij een drankvrij Volksgebouw in Hilversum en initieerde hij in 1916 de Blauwe (alcoholvrije) week. Verder onderhield Van Rees contacten met bewegingen als de Kweekelingen Geheelonthoudersbond en de Jongelieden Geheelonthoudersbond. Ook schreef hij voor bladen als Veilig Spoor, een blad voor geheelonthoudend Spoorwegpersoneel. In dienst van de Orde van Tempeliers bezocht Van Rees Indië. Ook daar waarschuwde hij de bevolking tegen het gebruik van opium en drank. Van Rees was verder meer dan actief  in christelijke, anarchistische, pacifistische en communistische bewegingen. Zo stichtte hij in 1899 een landbouwkolonie bij Blaricum. In 1919 werd hij benoemd tot leider van de Internationale Loge van Goede Tempeliers. Van Rees overleed in 1928 in Hilversum aan de gevolgen van longontsteking. Kruger heeft hij niet van het roken af kunnen brengen. Maar het had zo maar gekund, daar op de Hoge Naarderweg.

Portret van Paul Kruger (bron: http://www.allposters.com/)