Amsterdam, Vredenburgersteeg (foto: René Hoeflaak)

Amsterdam, mei 2016:  op weg naar het station proef ik een verhaal bij het passeren van de Vredenburgersteeg.  Een smal en donker Middeleeuws steegje midden in de Amsterdamse binnenstad. Tussen de Spooksteeg en de Armburg. Zoals zo veel stegen, een steeg  met een dorstig historie. In een buurt die nog geen honderd jaar geleden het Rattennest werd genoemd.

Regententrekjes

De steeg dankt haar huidige naam aan de gebouw Vredenburgh. Een statig gebouw uit 1499. Gebouwd in opdracht van Jacob Andriesz Boelens, tijdens zijn 3^e ambtstermijn als burgemeester van Amsterdam. Boelens  vertoonde regententrekjes. Want bouwen zo dicht langs de gracht was eigenlijk verboden. Hij kwam er van af met een boete die hij besteedde aan de bouw van onder meer de Armbrug. Voor de ‘burgerij’ in de Vredenburgersteeg.

Brouwerijen en herbergen

Boelens verkocht Vredenburgh aan een brouwersfamilie. Daarmee werd de steeg een scheidslijn. Eeuwenlang.  In de 16^e eeuw  tussen twee concurrerende brouwerijen en in de 17^e en 18^e eeuw tussen twee concurrerende herbergiers.

Amsterdam, 21 mei 2016: Vredenburgersteeg (foto: René Hoeflaak)

De steeg was in de 16^e eeuw het adres van twee brouwerijen. Die van Cornelis Jacobszoon Brouwer aan de noordzijde en die van Jan Pieterszoon Brouwer. Het lukte brouwer Jan Brouwer maar niet om het juiste bier te brouwen, zo is te lezen in een interessant artikel in het tijdschrift  Oud Amsterdam uit 2011. Een waarzegger uit Vlaanderen concludeerde dat de Jan’s ketels waren betoverd.  Door de moeder van Cornelis Brouwer, de succesvollere buurman aan de overkant van de steeg.

Betovering of niet. De katholieke regent Cornelis Brouwer werd dertig jaar later door protestante opstandelingen uit de stad gezet en vertrok naar Duitsland.  De brouwerij werd overgenomen door een Belgische bierbrouwer

Het Grote Wijnvat

Amsterdam, 21 mei 2016: gevel gebouw Vredenburg (foto: René Hoeflaak)

Eind  17^e eeuw en begin 18^e eeuw was Vredenburgh onder meer een herberg die gebukt ging onder de concurrentie van een kleine herberg aan de overkant.  Een tot wijnvat omgebouwde kroeg van nauwelijks vier meter breed met de toepasselijke naam Het Grote Wijnvat.

Na brouwerij en herberg werd Vredenburg en daarmee de Vredenburgersteeg het adres van een

Katholieke schuilkerk en vervolgens tot ver in de twintigste eeuw een tehuis voor oudere, arme katholieke vrouwen. De bewoonsters van het tehuis aan de Vredenburgersteeg  waren herkenbaar aan hun speciale klederdracht. Een paarse jurk, met een donkergrijze omslagdoek. En een wit mutsje.

Van oude vrouwen naar jonge kunstenaars

Eind jaren zeventig werd Vredenburgh gekraakt. Nu is het een werk- en praktijkruimte voor jonge kunstenaars. En een dansstudio. De steeg draagt al lang weer de naam van gebouw Vredenburgh. Maar en want jarenlang was de steeg vernoemd naar de bierbrouwer Cornelis Brouwer. Zijn bier moet goed hebben gesmaakt. Daar aan de Vredenburgersteeg. Een steeg met een verhaal.