Rusland, Moskou, 3 september 2018: Izmailovo Park met op de achtergrond het Izmailovo Hotel, geopend voor de Olympische Spelen van 1980 (foto: René Hoeflaak)

Moskou, de eerste maandagochtend van september 2018: enkele uren voordat ik met mijn drie reisgenoten op station Yaroslavsky op de trein richting Siberië stap, bezoek ik het Izmailovo Park, een van de grootste stadsparken van Europa.

Een park met een indrukwekkende historie. Tsaar Peter de Grote speelde er als kind, Russische frontsoldaten herstelden er van de strijd tegen Napoleon en Stalin vernoemde het park naar zichzelf.

De geschiedenis van het Izmailovo Park begon in de tweede helft van de zestiende eeuw als de Moskouse bojaar (voor het tijdperk van de tsaren, de machtigste functie van Rusland) Yiriev, zijn  landgoed met een landhuis in het noordoosten van Moskou in 1585 overdraagt aan de familie Romanov, enkele jaren voordat deze latere tsarenfamilie ruim drie eeuwen lang over het Russische Rijk zou heersen.

Alexis Mikhailovich

De tweede Russische tsaar uit de Romanov dynastie, Alexis Mikhailovich besloot in 1663 het huidige Izmailovo Park aan te wijzen als zijn officiële buitenverblijf. Daarvoor liet hij dammen en bruggen bouwen naar een nabijgelegen riviertje – nu niet meer dan een drassig beekje-  en legde hij een meer met een eiland aan waarop hij een paleisje liet bouwen.

Rusland, Moskou, 3 september 2018: Torenbrug op het eiland van het Izmailovo Park. Nu Bouwkundig en landschapsmuseum (foto: René Hoeflaak)

Feodor

Alexis pakte goed en snel door en liet in enkele jaren tuinen een dierentuin aanleggen en bouwde voor zijn hofhouding in het park een dorp met groene huisjes, molens en brouwerijen.

Met zijn dood in 1676  was het echter meteen ook gedaan met de bloei en groei van het Izmailovo Park.  Want zijn zoon en opvolger Feodor was nog maar vijftien en had wel andere zaken aan zijn hoofd zoals een zwakke gezondheid. Hij vertrok met zijn moeder naar het Kremlin. Daarmee vertrok ook vrijwel de gehele hofhouding uit het park en nam de natuur de regie over het park weer over van de mens.

Peter de Grote

Feodor stierf op zijn twintigste. Hij werd als tsaar in 1682 opgevolgd door zijn nog maar tien jaar oude broertje Peter (de eerste), later in de geschiedenis bekend als Peter de Grote.

Voor de tiener en jonge tsaar Peter bleef het park echter een favoriete speelplaats. Vooral voor oorlogspelletjes. Hij leerde er boten bouwen, speelde zeeslagen na en ontwikkelde er zijn passie, liefde en inspiratie voor de zeevaart en de (Russische) marine, dat hij zes jaar later oprichtte. Dat verklaart ook waarom de gemeente Moskou in 1998 koos voor de Izmailovo park als plek voor het standbeeld van Peter de Grote ter ere van driehonderd jarig  bestaan van de Russische marine.

Rusland, Moskou, 3 september 2018: standbeeld Peter de Grote in het Izmailovo Park (foto: René Hoeflaak)

Hospice en herstellingsoord

Over de bestemming van het park in de achttiende eeuw is mij weinig tot niets bekend. Ik maak daarom een sprong naar de jaren dertig van de negentiende eeuw. Zeg maar vijftien jaar na de Russische overwinning op het Franse leger van Napoleon in 1812. Een veldslag die naar schatting zo’n  half miljoen Russen en een half miljoen Fransen het leven kostte maar ironisch genoeg ook het herstel van het Izmailovo park inluidde Want voor de opening van een hospice en verzorgings- en verpleegtehuis voor veteranen van de bloedige slag met de Fransen kozen de Russen voor het Izmailovo park.

Rusland, Moskou, 3 september 2018: berkenbos in het Izmailovo Park (foto: René Hoeflaak)

Jozef Stalin

Van Peter de Grote via Napoleon leidt het pad van de geschiedenis van het Izmailovo park ook naar Jozef Stalin, tussen 1922 en 1952 de machtigste man van de Sovjet-Unie.  Onder zijn bewind veranderde het park in de jaren dertig en veertig van de vorige eeuw niet alleen in een multi-pretpark met bioscopen, theaters , een dierentuin en een metrostation maar zoals zoveel gebouwen, straten en parken en zelfs steden in Rusland van naam. Namelijk in die van Stalin zelf.

Partizanskaya

Het park kreeg in 1961 haar oude naam weer terug.  Daarmee was het met de naamswijzigingen nog niet afgelopen. Ter ere van de zestigste verjaardag van de overwinning op nazi Duitsland wijzigde het stadsbestuur van Moskou de naam van metrostation Izmailovo in 2005 in  Partizanskaya. Een  station met allure aan de rand van het historisch Izmailovo park, beginpunt van een indrukwekkende treinreis.

Rusland, Moskou, 2 september 2018: metrostation Partizanskaya (foto: René Hoeflaak)