Delft, 13 juni 2013: Prinsenhof. (foto: René Hoeflaak)

Een historisch moment vandaag, zo rond het middaguur. Want op dat tijdstip exact 429 jaar geleden, op 10 juli 1584, schoot de 27-jarige Balthasar Gerards vanachter een pilaar in het  in Delft Willem van Oranje dood. Eén van de meest historische gebeurtenissen in de vaderlandse geschiedenis. Enkele weken geleden bezocht ik Het Prinsenhof  in Delft. Van de doordeweekse dagrust maakte ik gebruik door als een inspecteur Columbo zonder glazen oog  de laatste momenten van de Vader des Vaderlands te reconstrueren. Terwijl een bewaker toekeek, wandelde ik de laatste stappen na en trachtte ik mij een beeld te vormen van de situatie op die zomerdag in 1584. Niet komend vanaf de trap, zoals tot 2010 werd aangenomen maar vanaf de kamer rechts van de trap. Een in 2010 afgerond onderzoek van vier jaar van ingenieursbureau DelftTech en Prinsenhof resulteerde in een aantal nieuwe bevindingen, conclusies en feiten rondom de moord waaronder dus de looprichting van de Prins. Samen met zijn lunchgenoten Louise de Coligny, sinds een jaar zijn  echtgenote en de burgemeester van Leeuwarden, Rombertus van Uylenburgh wandelde Willem van Oranje van tafel richting de trappen aan de noordzijde van het Prinsenhof zijn dood tegemoet.

10 juli 1584: Moord op Willem van Oranje (bron: http://www.verledentijd.com)

Enkele seconden later vuurde Balthasar Gerards drie kogels af op de prins. Nota bene met een pistool die hij had gekocht van het reisgeld dat hij eerder van de Prins had ontvangen voor een reis naar Frankrijk. Dat Willem van Oranje nog enkele woorden heeft gesproken, zoals jarenlangs is beweerd, lijkt uitgesloten, zo leert het onderzoek.  In het Prinsenhof is een 3D animatiefilmpje te zien van de reconstructie van de moord. Balthasar Gerards werd enkele dagen later veroordeeld tot de doodstraf. Het vonnis zelf vond plaats op 14 juli.

Prinsenhof Delft. Plaats delict moord Willem van Oranje. Twee van de drie kogelgaten zijn nog te zien in de muur. Volgens het onderzoek uit 2010, zijn het waarschijnlijk de echte gaten.  (foto: René Hoeflaak)