September 2014, Noord-Cyprus: het Blauwe Huis (foto: René Hoeflaak)

Washington en Rotterdam hebben hun Witte Huis, 3FM een glazen huis en zwarte huizen staan in Schotland. Het bekendste Blauwe Huis is wellicht de ambtswoning van de President van Zuid-Korea. Minder ver en minder bekend is het Blauwe Huis in het noorden van Cyprus. Tweehonderd minuten vliegen van Nederland. Een bestemming die op de beoordelingssite Tripadvisor door bezoekers wordt omschreven met krachtige statements als ‘Not to be missed’, ‘An eye opener’ en ’Really interesting’. Daar sluit ik mij graag bij aan. Vorige maand bezocht ik het Blauwe Huis, een door Turkse militairen bewaakte villa in de bossen bij Mavi Kosk, een bergachtig gebied in de Turkse Republiek van Noord Cyprus. Een republiek die alleen wordt erkend door Turkije.

Byron Pavlides

In Cyprus staat het Blauwe Huis voor onduidelijkheid, geheimzinnigheid en rookgordijnen. De zon schijnt bijna altijd op Cyprus. Maar de mist rondom het Blauwe Huis wil maar niet optrekken. Al meer dan veertig jaar. Of nog veel langer. Want ook rondom de bouwperiode is de mist nog hardnekkig.  Maar het moet vast ergens midden jaren zestig zijn geweest. Als veel Grieks Cyprioten vanuit het noorden in zuidelijke richting trekken, op de vlucht voor de Turken. Zo ook Byron Pavlides, een vriend van de toenmalige ‘Griekse’ President Makarios.  Pavlides is een gevierde, invloedrijke, flamboyante en vooral rijke ondernemer. Een ondernemer die zijn geld verdient met het importeren van auto’s maar die op het eiland ook en vooral in verband werd gebracht met duistere en mistige zaken, banden met de Italiaanse maffia en wapensmokkel voor de Grieks Cypriotische afscheidingsbeweging EOKA.  Na de Turkse jacht op de Grieken in 1963 en 1964 verlaat Pavlides zijn ‘witte huis’, een reusachtige villa op een heuvelhelling vlakbij Girne, de huidige hoofdstad van Turks Cyprus. Tien jaar later, na de invasie van het Turkse leger op Cyprus in juli 1974, vlucht Pavlides opnieuw. Ontsnappen is een beter woord. Het is maar van welke kant je het bekijkt. Zoals met alles op Cyprus. Maar ditmaal -via een geheime vlucht/ontsnappingsroute- vanuit zijn ‘blauwe’ huis, een voor die tijd modern ingerichte en luxe ‘geheime’ villa in Mavi Kosk aan de zuidkant van de bergrug. Pavlides vertrekt naar het Italiaanse Sicilië waar hij in 1986 wordt vermoord. De moord en het motief is nog steeds een gevoelig onderwerp op Cyprus.

Turkse en Cypriotische vlag aan het balkon van het Blauwe Huis, Noord-Cyprus (foto: René Hoeflaak)

Thunderball

Na Pavlides’ onvrijwillige vertrek wordt het Blauwe Huis nog jarenlang bewoond door een Turkse generaal. De villa ligt midden in militair gebied en is sinds enkele jaren geopend als museum. Na het tonen van mijn paspoort en het verruilen van mijn schoenen voor een paar plastic zakken leidt een gids mij door gele, rode en witte kamers. Allemaal in gericht in jaren zestig en zeventig stijl. Zoals de kamer voor geheimzinnige gasten, de kamer voor geheimzinnige lijfwachten, de kamer voor geheime vergaderingen en de slaapkamer van Pavlides zelf. Met een geheime uitgang achter het bed. Naar een geheime gang. Het lijkt alsof ik een middagje meedraai op de James Bond filmset van ‘Thunderball’ uit 1965. Trots als een jager op zijn buit vervolgt de gids zijn rondleiding naar de tuin. Fotograferen mag weer. ´Het zwembad is helaas sinds 2010 leeg, want water is schaars op Cyprus’.  De rondleiding eindigt bij een gat in de grond. ‘De voormalige uitgang van een ondergrondse gang’  Uiteraard geheim en zoals een toerist het al omschreef op Tripadvisor, ‘Not to be missed’

Uitgang ondergrondse gangenstelsel in de tuin van het Blauwe Huis (foto: René Hoeflaak)