Servië, Belgrado, juli 2013: Ralph van der Zijden (foto: René Hoeflaak)

In Belgrado sprak ik met Ralph van der Zijden. Twee jaar lang verbeterde hij het imago van de gemeente Den Haag op de Balkan.  Nu is hij eigenaar en oprichter van iBikeBelgrade, een fietsbedrijf met 25 werknemers en promoot hij de fiets in Belgrado. Maar vooral ook Belgrado zelf.  Ralph:  “De Balkan begint pas echt in Belgrado”

Ralph, je woont nu ruim twee jaar in Belgrado. Hoe ben je hier terecht gekomen?

“Ik was als kind altijd al gefascineerd door Oost-Europa. Mijn eerste zelfstandige reizen gingen dan ook naar Praag, Budapest en landen als Polen. Door de oorlog in het voormalige Joegoslavië was het toen helaas nog niet mogelijk om steden en landen in de Balkan te bezoeken. In 2004 liep ik tijdens mijn studie Sociologie stage voor een Nederlandse Onderwijsstichting in Kosovo en kwam ik voor het eerst in deze regio. Vervolgens ben ik in dienst van de gemeente Den Haag in Servië, Bosnië en Kroatië gaan werken.  Telkens als ik thuis in Nederland was, miste ik de sfeer, de mensen en de manier van leven van de Balkan. Uiteindelijk besloot ik mijn baan bij de gemeente Den Haag op te zeggen en mij definitief te vestigen in Belgrado”.

Over die baan gesproken, Wat deed je hier precies? Ralph: “Den Haag is de thuisstad van het Joegoslavië Tribunaal en had daardoor een negatief imago in deze regio. Mijn taak was om het imago van de gemeente Den Haag te veranderen en de stad te positioneren als stad van vrede en recht. We organiseerden onder meer studie- en culturele reizen en uitwisselingprojecten met studenten, jongeren en ambtenaren van de gemeente Belgrado. We probeerden vooral de samenwerking tussen Den Haag en Belgrado te verbeteren”

Mede ingegeven door bezuinigingen en de financiële crisis stopte de gemeente Den Haag het project. Ralph besloot in Belgrado te blijven en startte fietsbedrijf iBikeBelgrade.

Ralph “Ik wilde aanvankelijk stroopwafels gaan bakken en verkopen. Want ze houden hier van zoetigheid. Uiteindelijk werd het een fietsbedrijf. Dat pastte in mijn visie om een sociaal bedrijf te beginnen. De fiets is immers een milieuvriendelijk vervoermiddel en draagt bij aan een schonere stad,  fietsen is gezond en daarnaast creëer ik met de fiets werkgelegenheid”

Ralph startte met één fiets. Inmiddels heeft hij 25 medewerkers in dienst. Met zijn iBikeBelgrade organiseert hij fietstours door Belgrado en organiseert hij diverse fietsprojecten zoals onlangs een fietsfestival. Ralph “Dat was een festival met sprekers en fietsexperts uit Nederland en de Balkan waar veel kennis over fietsen werd uitgewisseld. Het was vooral ook bedoeld om de fiets bekend te maken. In Belgrado heeft de fietser een totaal ander imago dan in Nederland. Of je bent een atleet of je bent arm omdat je geen auto kan betalen. Ze denken vaak ook dat ik een fanatieke sportman ben. Maar dat ben ik juist helemaal niet Zo’n festival draagt dan bij aan het imago van de fiets. Ik wil fietsen normaal maken. Zoals met de fiets naar je werk gaan.  Het zijn kleine stapjes maar toch…”  .

De fietstochten van iBikeBelgrade gaan langs bijzonder plekken in Belgrado zoals de wijk Nieuw Belgrado “Een ontzettend interessante wijk met kolossale huizenblokken, flats en oude Joegoslavische regeringsgebouwen, opgebouwd na 1945 onder het bewind van de Joegoslavische oud president Tito. Prima om te laten zien aan toeristen. Een plek met geschiedenis. Maar we gaan ook via een boot naar het Ada Eiland en langs de acht kilometer lange stranden aan de oevers van de Sava rivier. Deze tocht werd onlangs door Tripadvisor uitgeroepen tot ‘best thing to do’ in Belgrado”

Wat zijn je ambities? “We gaan nu ook fietstours organiseren in Novi Sad met iBike NoviSad, een stadje ten noorden van Belgrado. Daarnaast wil ik verder uitbreiden en het concept kopiëren in steden waar wel toeristen komen maar geen fietsen zijn. Ik denk aan steden als Istanbul en Athene. Steden ten zuiden of oosten van Belgrado. Verder willen we volgend jaar weer een fietsfestival organiseren en denk ik na over het oprichten van een fietscafé. Maar hoe dan ook, Belgrado blijft mijn thuisbasis.

Servië, Belgrado, juli 2013: Ralph van der Zijden (rechts) met fietser en wereldreiziger Willem van Noorloos (foto: René Hoeflaak)

Imago Servië

Ralph, we hebben het gehad over het imago van Den Haag en het imago van de fiets. Maar het imago van Belgrado is nog steeds niet al te best. De doorsnee toerist en vakantieganger ziet Belgrado nog steeds als een stad van oorlog en geweld.  “Ja, nog maar veertien jaar geleden werd de stad gebombardeerd door NAVO straaljagers. De Serven denken ook nog steeds dat de rest van de wereld tegen hun is. Daarom zijn ze ook zo blij en aangenaam verrast met de komst van toeristen en zo vriendelijk en gastvrij. Ze vinden het hier geweldig dat je – ondanks de oorlogsverhalen- op bezoek komt in Servië.”

Ralph raakt niet uitgepraat over Belgrado. Vol enthousiasme spreekt hij lovende woorden over ‘zijn’ stad. “Ik zeg altijd Belgrado is één groot museum. Er gebeurd hier altijd iets. Er zijn vele leuke markten, een fort, parken, stranden en twee grote rivieren komen hier samen. De sfeer van de Balkan begint onder de Donau en dus bij Belgrado”

Aan het einde van ons gesprek op een gezellig terrasje passeert een bromfietser op een oorverdovende brommer. “Die moet snel op de fiets”, lacht Ralph.

Zie verder ook: Beograd Velograd