Wieringerwerf

Juni 2011: gisteren reden we in de Noord-Hollandse Wieringermeerpolder, de gemeente Wieringerwerf binnen. Op het centrale Ir. Smedingplein staat het standbeeld  “De Maaier“. De tekst op het standbeeld is prikkelend. Wieringerwerf is een dorp met een tekst en een verhaal. Net als Almere en Lelystad is Wieringerwerf ontstaan door drooglegging van een stuk Zuiderzee. Twintigduizend hectare om precies te zijn.

De Maaier

De drooglegging van de Wieringermeer begon in 1930, een kwart eeuw voor die van steden als Almere en Lelystad. In 1941, tijdens  de Duitse bezetting, was de drooglegging klaar en vestigden zich de eerste bewoners. Vanaf 1 juli 1941 was de gemeente Wieringerwerf een volwaardige zelfstandige gemeente. De eerste bewoners schonken het standbeeld “De Maaier” aan de directie van het Wieringermeerproject gemeentebestuur. Op het standbeeld, gemaakt van granieten blokken uit de Zuiderzee zelf,  staat de optimistische tekst: “Hier werd een toekomst geboren; bouwt voort”. 

12 juni 2011: Wieringerwerf: standbeeld de Maaier. Kunstwerk van Theo van Reijn (foto: René Hoeflaak)

Muiterij op Texel

Die toekomst van Wieringerwerf beleefde echter een valse start. Want nog geen vier jaar later stond het dorp weer onder water. Wat was het geval? Na de hongerwinter van 1944 waarin meer dan twintigduizend Nederlanders de hongerdood stierven,  was ook het moraal van de Duitsers op haar dieptepunt. Zo was er in april 1945 een muiterij van Duitse/Georgische soldaten op Texel. De Duitsers vreesden geallieerde luchtlandingen op de nog maar enkele jaren daarvoor drooggelegde Wieringermeer en besloten, uit paniek en wanhoop, op 17 april 1945 de Wieringermeerdijk op te blazen en door te steken. Binnen twee etmalen was Wieringerwerf weer ondergelopen. Tot overmaat van ramp begon het ook nog flink te stormen. Vele inwoners vluchtten naar omringende gemeenten en de “nieuwe” en karakteristieke Christus-Koningkerk raakte beschadigd.

Wieringerwerf; Op 31 augustus 1946 werd het oorlogsmonument onthuld ter nagedachtenis van de acht oorlogslachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog. Later werd een gedenksteen bijgezet voor de vier Wieringerwerfse slachtoffers van de oorlog in Nederlands-Indië (foto: René Hoeflaak)

Drie weken later capituleerden de Duitsers en in augustus 1945 was de dijk weer gesloten. Op 11 december was de tweede drooglegging van Wieringerwerf een feit. De herstart van de kerk was in 1956.

Wieringerwerf, juni 2011; Rijskmonument De Christus-Koning Kerk (foto: René Hoeflaak)

Tot zover het verleden van de toekomst. Voor wat betreft het heden kronkelen De Maaier, het water en de wind als een rode draad door Wieringerwerf. Er is een café De Maaier, een tenniscentrum De Maaier, het voormalig domeinkantoor organiseerde onlangs een windweekend en de Burgemeester; die heet…….Leeghwater.

Wieringerwerf, 12 juni 2011: het voormalige Domeinkantoor, ook een Rijksmonument, is en heet nu Het Beloofde Landhuis (foto: René Hoeflaak)

8 replies

  1. Vond het een interessant verhaal. Zeker omdat ik er ook gewoond hebt.
    bedankt voor de informatie. Mooie foto’s.
    En wat je weblog betreft, ziet er echt goed uit. Ga zo door.

    Like

    • Ik heb geen idee waar Rene zijn informatie vandaan haalt wat betreft de datum van de eerste drooglegging van de Wieringermeer.
      De polder was droog op 21 augustus 1930. Duizend km. sloten en greppels waren aangelegd in okt. 1932. en in febr. 1931 werd de aanbesteding gedaan voor 10 dubbele arbeiderswoningen. De Wieringermeer is de enige Zuiderzeepolder. Ineke S.

      Like

      • Ineke,
        Bedankt voor je reactie en de nuttige en aanvullende infor over Wieringerwerf. Ik weet ook niet exact meer hoe ik aan 1931 ben gekomen ipv 1930. Ik zal de tekst (het jaartal) aanpassen.

        Like

  2. Ik heb 24 jaar in Wieringerwerf gewoond en 4 jaar bij de gemeente gewerkt, maar ik heb nog nooit gehoord van de GEMEENTE WIERINGERWERF.
    Th. Reijers, Maarssen.

    Like

  3. Hallo René, Het zinnetje:” Net als Almere en Lelystad is Wieringerwerf ontstaan door drooglegging van een stuk Zuiderzee.” klopt niet. Alleen Wieringerwerf is ontstaan door drooglegging van de een stukje Zuiderzee, de andere plaatsen zijn ontstaan na drooglegging van een stukje IJsselmeer.
    Voor de rest een mooi stukje hoor.

    Like

  4. Vraagje, er word gezegd dat in 1941 het standbeeld werd geschonken aan de gemeente Wieringermeer. Maar op het beeld staat 1942…. Hoe kan dit???

    Like

  5. Leuk geschreven. Jammer dat veel Nederlanders deze geschiedenis niet kennen. Mijn ouders zijn gevlucht voor het water en een paar maanden daarna werd ik geboren. Mijn jeugd in Wieringerwerf gewoond en bezoek het nog regelmatig. Ben in het bezit van een zeer mooi houten beeld van de Maaier. Indien je hier prijs opstelt kan ik je een foto mailen.
    Ben hier zeer aan gehecht, voor mij een stukje nostalgie.

    Like

Plaats een reactie